Başıbozuklar

Başıbozuklar, Osmanlı ordusunu oluşturan kuvvetlerdendi. Bunlar yaya ve atlı olarak ayrı silah ve teçhizatları olan ve ayrı kumandanların idaresi altındaydılar. Gönüllü olarak orduya katılan bu grup acımasızlığıyla tanınırdı.

📍

Aslında bunlar proje askerlerdi. Yabancı subaylar tarafından idare edilecek Osmanlı ordusu fikri İngiliz Büyükelçisi Vikont Stratford Canning de Redcliffe ve askeri danışmanları tarafından Sultan Abdülmecit’in onayıyla 1854 yılında hayata geçirildi. Bu proje fikri özellikle Kırım Savaşı’nda İngiliz kuvvetlerinin başta salgın hastalıklar olmak üzere çok kayıp vermesiydi.

📍

İngiltere, finanse ettiği bu aşiret savaşçılarının asi, acımasız ve vahşi yapılarını da destekliyordu. Her biri 600 kişilik sekiz başıbozuk süvari alayı Makedon, Arnavut ve Suriyelilerden oluşuyordu. Ancak eğitilmelerinde ve temel disiplinlerinde sıkıntılar yaşandı.

📍

Bu dikkat çekici resim, 1868'de Gérôme'un Yakın Doğu'ya yaptığı on iki haftalık yolculuktan Paris'e dönüşünden sonra yapıldı. Elbette böyle zarif bir ipek tunik giyerek savaşa girdiğini hayal etmek zor. Üstelik çok da sakin yapılı görünüyor. Gelgelelim, Gérôme'un dokuları ustaca işlemesi, figürün duruşunun etkisini arttırıyor.

📍

Bashi-Bazouk, Jean-Léon Gérôme, 80.6 x 66 cm, 1868–69, The Metropolitan Museum of Art, NY