İstanbul’un en eski ve güzel anıtlarından biri olan Dikilitaş, ilk olarak MÖ 1547 yıllarında Mısır Firavunu III. Tutmosis adına Yunanlıların Heliopolis adını verdiği Annu kentinde dikilmiş ve üzerine hiyeroglif yazısı ile Tutmosis'in zaferleri yazılmış.
📍
Bizans İmparatoru Constantinus'un dikkatini çekmiş ve Mısırlılara bir mektup yazarak bu taşın kendisine gönderilmesini, şöyle istemiş:
"Gemileriniz Karadeniz'e çıkarken sizleri cömertçe karşılayan ve beslenmesine yardımcı olduğunuz bu şehrin (İstanbul'u kastediyor) güzelleşmesine katkınız olması için bu yekpare taşı bize yollamanız yerinde olur."
📍
Kente geldikten sonra, çok uzun süre yerde beklemiş ve ancak İmparator Thedosius başa geçtikten sonra bu hatırlanmış. Bir çok zafer kazanan imparator, belki bu zaferlerini anlatması için Mısır krallarının yaptığı gibi bir Dikilitaş dikmek istemiş. Kadırga limanından Hipodrom’a kadar olan mesafede özel bir yol hazırlatarak taşın bugünkü yerine taşınması üç gün, burada bir kaide üzerine dikilmesiyse 32 gün sürmüş. Belki bu sırada daha önce taşınırken alt kısmındaki hiyerogliflerden biri zarar görmüş.
📍
Kaidedeki kabartmalar üzerinde I. Theodosius, oğulları, karısı, Arkedios, Honorios ile İmparator II. Valantinianos görülür. Ayrıca Hipodrom sahneleri ve anıtın dikilişini gösteren tasvirler de vardır.
📍
Pembe granitten yekpare yapılmış 19,6 kaidesiyle birlikte 24,87 metre yüksekliğinde olan taşın dört yüzündeki metinde III. Tutmosis’in zaferleri anlatılırken kaidesinde yer alan yazılar, Doğu Roma İmparatorluğunda adet olduğu üzere Grekçe ve Latince yazılmış.
📍
Grekçe yazı bir anlatıcı ağzından şöyle diyor: "Devamlı bir suretle yerde duran bu taşı dikme cesaretini İmparator Theodosius gösterdi ve yardımına Proclus çağrıldı. Bu şekilde otuz iki günde yerine dikildi."
📍
Latince metin ise taşın ağzından yazılmış: "Önceleri direnmiştim; fakat yüce efendimizin emirlerine itaat ederek, yenilen tiranlar üzerinde zafer çelengini taşımam gerekti. Her şey Theodosius ve onun kesintisiz sülalesine boyun eğiyor. Bana da galip geldiler ve reis Proclus'un idaresi altında otuz günde (bu taşı) yükseltmeye mecbur oldum."
Comments