Bu sabah hercai menekşeleri sularken kendi kendime “La donna e mobile”yi mırıldandığımı fark ettim ve kafam gene gezmeye çıktı.
📍
“Kadın hercaidir
Rüzgardaki kuştüyü gibi
Sesinin tonunu ve duygularını değiştirir
Ve duygularını!
Ve duygularını!”
📍
Ne severim bu ironik ve ikonik aryayı. Verdi, prömiyerden önce halkın diline dolanmasını istememiş, sanatçılarına bu aryanın ezgilerini sır gibi gizletmiş. Bunu düşünürken aklım La Felice binasına gitti.
📍
Çünkü bu aryanın içinde olduğu Rigoletto operası 1851 yılında Venedik’te @teatrolafenice ’de ilk kez sahnelendi. La Fenice ismi Feniks kuşundan geliyor ve bu efsanevi kuş gibi, Fenice Tiyatrosu da birkaç kere yangın geçirip kül olmuş (1774, 1836 ve 1996'da) ve her seferinde yeniden inşa edilmiş. En son yangınından sonra Kasım 2004'te yeniden açılmıştır.
📍
Sonra aklım bu adın aslında bir polis tarafından verildiğine gitti. Çünkü eser Victor Hugo’nun “Kral Eğleniyor” adlı sert eleştirili eserinden esinlenmişti ve Paris'te sahneye konuluşunda şimşekleri hemen üzerine çekmiş ve polis tarafından yasaklanmıştı. Verdi 18 yıl sonra, Fenice Tiyatrosu kendisine bir sipariş verince Hugo'nun eserini gündeme getirebildi.
📍
Opera için çalışmalar 'La Maladizione-Lanet' adıyla başladı. Ama polis, eserdeki iki ana karakter olan I.François'yı ve soytarısı Triboulet'i sahneye çıkartmak istemediği gibi eserin adını da beğenmiyordu. Uzun yakarışlar, çeşitli pazarlıklar sonunda inatçı davranışını sürdüren polis memuru Martello, farkına bile varmadan müzik tarihindeki yerini aldı. Tiyatro müdürüyle, opera metnini yazan şairi karşısına alıp, "Bir şartla!" dedi, "Kralın adı değiştirilip bir İtalyan kişizadesi olursa, soytarısının adı da mesela Rigoletto konursa eserinizi sahneleyebilirsiniz." Böylece opera dünyası isim babası polis memuru olan çok önemli bir eser kazandı.
📍
Aklım böyle dolaşırken bir baktım menekşelere fazla su vermişim.
Comments