Benim Sakız Adası tutkum malum… İstanbul’a uzanan Sakızlı aileler de öyle… Bugün onlardan biriyle ilgili iki kelam edeyim dedim.
📍
Şair Nef’i Sokağı, Moda İlkokulu’nun olduğu yerden başlar, Küçük Moda Burnu’na uzanır. Sokağın eski adı Lorando’dur.
📍
İtalyan asıllı, Fransız uyruklu Lorando ailesi, 1850’li yıllarda Sakız Adası’ndan İstanbul’a gelmiş, Tepebaşı’nda bir binaya yerleşmişti. Bankerliğe başlayan Jan Lorando kısa zamanda büyük servet sahibi olmuş hatta Sultan Aziz bile bu bankerden yüklü miktarda borç almıştı.
📍
Gelgelelim borç vaktinde ödenmeyince Lorando, kendisi gibi bir banker olan akrabası Berrand Tübini ile birlikte Osmanlı Devleti’ni Fransa’ya şikayet etmişti. Bu meseleyi politik bir konu haline getiren Fransa, donanmasını göndererek Midilli Adası’nı abluka altına almış ve gümrük, posta ve telgraf gelirlerine el koymuştu. Bu olaydan sonra Osmanlı Devleti ile Fransa arasında büyük ve uzun süren çekişmeler olmuş, sonunda faizi ile birlikte borç ödenmiş; ancak Fransa’nın istekleri bir türlü bitmemişti. Nihayet Almanya’nın araya girmesiyle bir anlaşmaya varılmışsa da, Lorando ve Tübinilerin gönüllerini hoş etmek gerektiğinden Küçük Moda Lorando’ya, Moda Burnu da olduğu gibi Tübini’ye bağışlanmıştı.
📍
Bundan sonra Banker Lorando, Küçük Moda’da tapu kayıtlarına saray olarak geçen muhteşem köşkünü yaptırarak yazdan yaza oturmaya başlamıştı. Serveti ve şöhreti çok büyüyen Lorando’nun adı da bu sokağa verildi.
📍
Köşk, nedeni bilinmeyen bir şekilde 1930’da yanmış. Şair Nef’i Sokak ile Sağlık Sokağı’nın birleştiği köşedeki duvar bakiyesi Lorando Köşkü’nden geriye kalan kısım.
Comments