Madame de Pompadour
- Ayse Bayvas
- 17 Nis
- 2 dakikada okunur
Jeanne-Antoinette Poisson, bildiğimiz adıyla Madame de Pompadour 15 Nisan 1764’te hayata veda ettiğinde sadece 43 yaşındaydı.
🌺
Zeki ve büyüleyiciydi, zengin bir adamın karısı olmak için eğitilmişti. Yükselen genç bir adamla olan evliliğinden bir kızı oldu. Evlilik adıyla Madame d’Étioles, Paris sosyetesinin parlayan yıldızıydı. 23 yaşında Fransa Kralı XV. Louis’in metresi olduğunda kocasından yeni ayrılmıştı. O artık Madame de Pompadour’du.
🌺
On dokuzuncu yüzyıl tarihçileri onun XV. Louis üzerinde tam bir hakimiyete sahip olduğunu düşünüyorlardı. Kral, utangaç ve içe dönüktü, iyi tanımadığı insanlarla iletişim kurmakta zorluk çekiyordu. Mme. de Pompadour onun özel sekreteri olarak hareket ediyordu, ancak emirleri o verse de kararlar kral tarafından veriliyordu.
🌺
Versailles’daki saltanatına mütevazı bir şekilde başladı. Çatı katında bir odada beş yıl geçirdi; sarayda önemli olan herkese, Kraliçe’den başlayarak, kendini kabul ettirmeye çalıştı. Çok sayıda çocuktan sonra kocasından uzaklaşan dindar Kraliçe köşesine çekilmişti.
🌺
Beş yıl sonra Mme. de Pompadour, alt kattaki görkemli bir daireye taşınsa da Kral başka metresler edinmeye başlamıştı. Ancak Mme. de Pompadour her zamankinden daha sağlam bir şekilde yerleşmişti;, terfiler ve ayrıcalıklar yalnızca onun sayesinde elde edilebiliyordu.Kral ile sanatsal ve politik işbirliği vardı. Sanatsal taraf başarılıydı. Önerisi üzerine, kardeşi kralın binalarının yöneticisi olarak atandı ve üçü uyum içinde çalışarak, Paris’te École Militaire’i, Place Louis XV’i (şimdiki Place de la Concorde), Compiègne sarayının çoğunu, Versailles’daki Petit Trianon Sarayı’nı, Fontainebleau Sarayı’nda yeni bir kanadı, zarif Château de Bellevue’yi ve ayrıca birçok pavyonu ile yazlık evi planlayarak inşa ettiler.
🌺
Kralla beraber her türlü dekoratif sanata himaye sağladı: ressamlar, heykeltıraşlar ve zanaatkarları himaye ettiler. Sevres’de inşa edilen porselen fabrikası dünyaca tanındı. Sanat için yaptığı şeyleri edebiyat için de yapmak istiyordu ama kralın edebiyatla ilgisi yoktu ve tanıdığı aydınlardan da hoşlanmıyordu.
🌺
Siyasi işbirliği ise çok başarılı değildi. Bunun başlıca nedeni, dönemin politikacıları ve generallerinin çok basiretsiz olmasıydı, yenilgiyle sonuçlanan Yedi Yıl Savaşları ve İngilizlerin Kanada hakimiyetinden sonra melankoliye kapıldı ve savaşın bitiminden kısa bir süre sonra, 1764 baharında, muhtemelen akciğer kanserinden, Versailles'daki dairesinde öldü.
🌺
En iyi arkadaşlarından biri olan Voltaire ölümünden sonra “Minnettarlığımdan dolayı onun yasını tutuyorum. ... Samimi olarak doğdu, Kralı kendisi için sevdi; ruhunda doğruluk, yüreğinde adalet vardı; bütün bunlarla her gün karşılaşılmaz.” diye yazdı.
.
.
Comments