Tanıştırayım, Nuri Demirağ... TCDD inşaatının ilk müteahhitlerinden, ülkeye örülen 10.000 km demir ağın 1250 km’lik bölümünün inşasını gerçekleştirmesi nedeniyle Mustafa Kemal Atatürk tarafından kendisine verilen soyadını gururla taşımış, öte yandan yüzünü gökyüzüne çevirmiş bir işadamı.
📍
Nuri Bey, Divriği’nin önemli ailelerinden Mühürdarzadelerdendir. On yedi yaşında başladığı memuriyet hayatından 1920 yılında ayrılıp kendi işini kurmuştur. İşgal altındaki bir ülkede başladığı sigara kağıdı üretimine “Türk Zaferi Sigara Kağıdı” (2. foto) adını verecek cesarete sahip olan Nuri Bey, daha sonra kurduğu gümrük şirketinden kazandığı ile savaş sonrası ülke kalkınmasına önemli katkılarda bulunmuştur.
📍
Asıl gönlündeki iş olan havacılık için attığı ilk adım, 1936’da Beşiktaş’ta Tayyare Etüt Atölyesi kurmak olmuştur. Aynı yıl Divriği’de; “Büyük Gök Okulu”nun (3. Foto) temelini atmış ve hemen Türk Hava Kurumu’ndan 10 uçak ve 65 planör siparişi almıştır. Beşiktaş Uçak Fabrikası’nda yapılan ilk yerli Türk uçağı (4. Foto), 1941 yılı Ağustos ayında Nuri Bey'in doğduğu yer olan Divriği'ye uçarak gidip gelmiştir.
📍
II.Dünya Savaşı yıllarında Yeşilköy'de 1500 dönümlük arazi üzerinde “Gök Stadyumu” adında ilk sivil hava meydanını faaliyete geçirmek için satın aldığı Elmas Paşa Çiftliği’nde hangarlar, atölyeler ve Gök Okulu kurularak uçak üretimi ve havacılık eğitimi başlatılmıştır (5. Foto). 290 pilotun yetiştirildiği bu yer Atatürk Havalimanı’dır.
📍
Nuri Demirağ, aynı zamanda Türkiye’de ilk paraşüt üretim merkezini kuran girişimcidir. Paraşütün ipekten yapılması sebebiyle Üsküdar’da satın aldığı Hüseyin Avni Paşa korusunda dut ağacı ve ipek böceği yetiştirmek için girişimde bulunmuş ve ilk paraşüt imalatını gerçekleştirmiştir.
📍
Kurduğu uçak fabrikasında üretilen ilk uçak (6. Foto), Eskişehir’de yapılacak olan tanıtımında iniş esnasında pistin girişindeki su tahliye çukuruna girmiş ve uçak kaza-kırım geçirmiştir. Uçağın pilotu ve Demirağ’ın ortağı Selahattin Alan şehit olmuştur. THK ile yaşanan bir dizi sıkıntı, hukuksal mücadele ve Kayseri Uçak Fabrikası ile Vecihi Hürkuş’ta yaşanan sahnelerin benzeriyle Nuri Demirağ’ın Hava Harp Sanayii kurma gayret ve mücadelesi ne yazık ki başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
📍
Bugünlerde Divriği havaalanının (7. Foto) tekrar ilçenin ulaşımına ve turizm potansiyeline kazandırılması gündemde. Keşke gerçekleşse ve Cumhuriyet’in sanayi atılımlarının öncüsü olan Nuri Demirağ’ın yaptıkları daha çok kişiye ulaşsa. Bugün adını taşıyan Sivas havaalanına inen uçak yolcularının % 98’inin kim olduğunu bilmediği ve merak da etmediği bu kıymetli sanayiciyi herkes tanısa...
Comments