Nuri Demirağ... TCDD inşaatının ilk müteahhitlerinden, ülkeye örülen 10.000 km demir ağın 1250 km’lik bölümünün inşasını gerçekleştirmesi nedeniyle Atatürk tarafından kendisine verilen soyadını gururla taşımış, öte yandan yüzünü gökyüzüne çevirmiş bir işadamı.
📍
Nuri Bey, Divriği’nin önemli ailelerinden Mühürdarzadelerden… Memuriyetten ayrılıp 1920 yılında kendi işini kurmuş. İşgal altındaki bir ülkede başladığı sigara kağıdı üretimine “Türk Zaferi Sigara Kağıdı” (2) adını verecek cesarete sahip olan Nuri Bey, daha sonra kurduğu gümrük şirketinden kazandığı ile savaş sonrası ülke kalkınmasına önemli katkılarda bulunmuş.
📍
Asıl gönlündeki iş olan havacılık için attığı ilk adım 1936’da Beşiktaş’ta Tayyare Etüt Atölyesi kurmak. Aynı yıl Divriği’de; “Büyük Gök Okulu”nun (3) temelini atmış ve THK’dan 10 uçak ve 65 planör siparişi almış. Beşiktaş Uçak Fabrikası’nda yapılan ilk yerli Türk uçağı (4), Ağustos 1941’de Divriği’ye uçarak gidip gelmiş
📍
II.Dünya Savaşı sırasında Yeşilköy’de 1500 dönümlük arazi üzerinde “Gök Stadyumu” adında ilk sivil hava meydanını faaliyete geçirmek için satın aldığı Elmas Paşa Çiftliği’nde hangarlar, atölyeler ve Gök Okulu kurarak uçak üretimi ve havacılık eğitimi başlatmış (5). 290 pilotun yetiştirildiği bu yer Atatürk Havalimanı’dır.
📍
1957’de bugün kaybettiğimiz Nuri Demirağ, aynı zamanda Türkiye’de ilk paraşüt üretim merkezini kuran girişimcidir. Paraşütün ipekten yapılması sebebiyle Üsküdar’da satın aldığı Hüseyin Avni Paşa korusunda dut ağacı ve ipek böceği yetiştirerek ilk paraşüt imalatını gerçekleştirmiş.
📍
Kurduğu uçak fabrikasında üretilen ilk uçak (6), Eskişehir’de yapılacak olan tanıtımında iniş esnasında pistin girişindeki su tahliye çukuruna girerek kaza-kırım geçirmiş, pilot ve Demirağ’ın ortağı Selahattin Alan şehit olmuştur. THK ile yaşanan bir dizi sıkıntı, hukuksal mücadele ve Kayseri Uçak Fabrikası ile Vecihi Hürkuş’ta yaşanan sahnelerin benzeriyle Nuri Demirağ’ın Hava Harp Sanayii kurma gayret ve mücadelesi ne yazık ki başarısızlıkla sonuçlanmış.
📍
Bugünlerde Divriği havaalanının (7) tekrar kazandırılması için yenileme çalışmaları sürüyor. Böylece umuyorum ki Cumhuriyet’in sanayi atılımlarının öncüsü olan Nuri Demirağ’ın yaptıkları daha çok kişiye ulaşacak ve adını taşıyan Sivas havaalanına inen uçak yolcularının % 98’inin kim olduğunu bilmediği, merak da etmediği bu kıymetli sanayiciyi herkes tanıyacak...
.
.
#nuridemirağ #divriği #divriğihavaalanı #türkhavacılıktarihi #mühürdarzadekonağı #aysebayvasileonlineatölye #aysebayvasileonlinedersler
Comments