Pirinççi Gazinosu

Tatyos Efendi’nin sahneye çıktığı yerlerden biri Pirinççi Gazinosu’ydu. Onu yazmaya doyamadım gibi görünüyorsa da bu vesileyle o dönemin kültür ve sanat ortamının mekanları konusunda da bu iki kelam edeyim amacındayım.

📍

1900’lerin başı... Galata Kulesi’nin çevresi meyhaneleri ve gazinolarıyla İstanbul’da eğlencenin merkeziydi. Karamanlı bir Rum olan Pirinççi’nin adlı sanlı gazinosu da Küçükhendek Sokağı’nın başlangıcındaydı. İstanbul’un en itibarlı eğlence yerlerinden biri. Sermet Muhtar Alus’a göre mabeyincilerin, hünkar yaverlerinin, mirasyedilerin ve namlı babayiğitlerin de mekanı.

📍

Birbirinden güzel ve cilveli hanendelerin (niyeyse şarkıcı kelimesi yakışmadı buraya) aşkından gelenler mi istersiniz, paraları burada bitirenler mi? Az buz han, hamam, ticarethane yememiş burası.

📍

Pirinççi, İstanbul’a yarım pabuçla gelmiş. Asmaaltı’nda zahire simsarlığı, Balıkpazarı’nda pastırmacılık yapmış. Derken Kuledibi’ndeki bir kahveci ile ortak olmuş ama pek cin olduğundan ortağını atlatıp işi büyütmüş.

📍

Öyle büyümüş, öyle meşhur olmuş ki, Kemani Ağa, lavtacı Şair Serkis’in oğlu, Kanuni Oseb, Kör Civan gibi devrin en meşhur sazendeleri; Beşiktaşlı Sofi, Yahudi Sara ve Roza gibi güzel sesli, yakıp yıkar nağmeli hanendeler hep oradaymış. Gazino her gece tıklım tıklım doluymuş.

📍

Sonra mı? Artan maliyetler, değişen yaşam biçimi, İkinci Dünya Savaşı zamanı ve sonrası ekonomik sıkıntılar...