Rosetta Taşı

İnsanlık tarihi açısından çok önemli olan Rosetta Taşı, Napolyon’un 1798 yılındaki Mısır seferi sırasında aslen asker olan mühendis Pierre-François Bouchard tarafından rastlantı sonucu bulundu. Mısır halkının, Mısır asillerinin ve Yunanların bu antlaşmayı kolaylıkla okuyabilmeleri için belli başlı üç Mısır tapınağına gönderilmek üzere Demotik (Mısır halkının kullandığı dil), Hiyeroglif ve Antik Yunanca olarak yazılmıştır. 📌 Taşın üç farklı dilde yazılması hiyeroglif yazısının çözülmesine de neden olmuştur. 📌 Taşın bulunuşundan sonra Fransızlar bölgeye birçok bilim adamı ve arkeolog gönderip Kahire’de Mısır Uygarlıkları Enstitüsü’nü kurmuş ve Rosetta Taşı’nı buraya taşımışlar. 📌 MÖ 196 yılında yazıldığı tahmin edilen bu taş adını Mısır sahil kıyısında yer alan ve MS 800’lerde Harun Reşit tarafından kurulan Reşit adındaki kasabadan almıştır. Fransızların kale inşası sırasında buldukları Rosetta Taşı nedeniyle kasabaya Fransızlar tarafından “Rosetta” ismi verilmiştir. Fakat Fransızlar, Osmanlı ve İngiliz orduları karşısında daha fazla direnememiş ve teslim olmuşlardır. General Jacques-François Menou’nun tüm itirazlarına rağmen İngilizler taşı alıp gemiyle Londra’ya yollamışlar. Rosetta Taşı, 1802’den beri British Museum’da sergileniyor. 📌 Ağırlığı 760 kg olan bu bazalt taş, 114 cm uzunluğunda ve 72 cm genişliğindedir. 📌 Rosetta taşındaki üç farklı dilde yazılan metinlerin aynı anlamı ifade ettiği çok sonradan anlaşılabilmiştir. Antik Mısır’da bazı rahipler artan vergiler nedeniyle çocuk firavun V. Ptolemy’ye karşı ayaklanmışlardır. Diğer rahipler ise V. Ptolemy’e sadık kalmaya karar vermiş ve Memphis’te toplanarak firavuna bağlılıklarını bildirmişler. Bu fermanda, firavunun isyanı bastırışı, rahiplere verdiği destek, tutukluları serbest bırakışı, vergileri azaltışı ve vergi borçlarını affedişi anlatılır. Bunun yanında firavuna dua etmek doğum gününü kutlamak gibi yüceleştirici tabulara da yer verilmiştir. Fermanın sonunda “Ferman, üç dilde taşa kazınacak ve tapınaklara yerleştirilecek” yazar.