Hangi açıdan bakarsanız bakın savaş, karanlıktır, acıdır, kederdir, ölümdür... Sanat tarihinde pek çok savaş sahnesi vardır ancak ben Rubens’in (Sir Peter Paul Rubens, 1577-1640) “Savaşın Felaketleri Alegorisi” isimli resmini çok anlamlı bulurum.
📍
Rubens, büyük bir hümanisttir, resmin amacı da tarihi bir olayı değil, karanlığın alegorisini, insanı yaralayan kötülükleri, acı ve kederi resmetmektir.
📍
Rubens bir mektubunda resmini şöyle anlatır:
“Ana figür Janus, tapınağını terk eden ise savaş tanrısı Mars’tır. Mars, elinde kalkanı ve kanlı kılıcı ile insanları büyük bir felaketle tehdit ederek dışarı fırlıyor. Kendisini sevip okşayarak tutmaya çalışan Aşk Tanrısı Venüs’e ise pek önem vermiyor. Öte yandan elinde bir meşale tutan Fury Alekto da Mars’ı ileri doğru çekiyor. Hemen yakınlarında savaşın ayrılmaz parçaları olan veba gibi öldürücü hastalıkları ve kıtlığı temsil eden canavarlar durmakta. Aynı anda, yerde sırtını dönmüş, elinde kırık udu ile uyumu temsil eden kadın figürü.
📍
Merhameti, sevgiyi yansıtan bir anne çocuğuyla birlikte orada... Tüm bunlarla birlikte, yerde yıkılmış, elinde aletleri ile bir mimar durmakta. Bununla anlatılmak istenen; barış zamanı kenti süslemek için yapılanların kötülüklerle nasıl yerle bir edildiğidir. Burada Mars’ın kitapları ve resimli kâğıdı ayakları altında tutmasıyla onun sanatı nasıl gördüğü anlatılmaktadır.
📍
Tabloda bağlarından çözülmüş okların yanında kenara itilmiş duran zeytin dalı ise barışı ifade etmekte. Hemen yanında yer alan siyahlar içinde peçesi yırtılmış, mücevherleri ve süsleri çalınmış, felakete uğramış kadın figürü uzun yıllardır yağmalamadan, tecavüzlerden, felaketlerden kurtulamayan Avrupa’yı temsil etmektedir.”
📍
Rubens’in resminde sonuçları bilinerek yapılan/yaşanan/çıkarılan savaşın, aşkın önüne geçtiğini hatta yok saydığını izleriz. Geriye saçları bir daha sevdikleri tarafından okşanamayacak kadınlar, babalarının kucağına tırmanamayacak çocuklar, evlatlarını gömen ebeveynler, kanlı topraklar, hastalıklar, toz-duman viraneler kalır.
📍
Ne uğruna? İnsan yaşamından değerli ne olabilir ki?
Comments