Çengelköy İskelesi'nde Neler Oluyor?
2007-08-11
Çengelköy, İstanbul Boğazı'nın en eski yerleşim yerlerinden biridir. Vapur iskelesinin kesin yapım tarihi bilinmemekle birlikte, kaynaklardan 17. yüzyılda burada bir pazar iskelesi olduğunu öğreniyoruz. 19. yüzyılda ise iskelenin daha tertipli olduğu biliniyor. Bunun sebeplerinden biri de 1849 yılında kurulan Şirket-i Hayriye ile birlikte daha önceden yapılan Boğaz vapur seferlerinin düzenli hale gelmesi tabii.
Günümüzde kullanılan 172 m2 iskele binası ahşap kaplama olarak inşa edilmiştir, denize kazık çakılarak elde edilen 330,75 m2'lik mahal ise iskele platformu olarak kullanılmaktadır. İstanbul III Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu izni ile yakın bir geçmişte aslına uygun olarak restore edildiği halde son zamanlarda gerek dış zemin ve cephede gerekse iç duvarlarda gözle görünür bir tahribat söz konusuydu. Geçtiğimiz hafta kimin yaptırdığı belli olmayan bir tadilat başladı. Ancak biz bu satırları yazarken korkarız çoktan tahribata dönüştü. Gördüğünüz fotoğraflardan da anlaşılacağı gibi herhangi bir tabela yok. İşin sahibi kim belli değil. İDO mu, İBB mi, mahalle esnafı para mı topladı anlaşılır gibi değil. Ancak, kimsenin aklına Koruma Kurulu'na başvurmak gelmemiş belli ki. İçerde hummalı bir zemin çalışması var, yeni mermerler döşenmiş, cilaları yapılıyor, dışarıda ahşap boya yer yer kazınıyor, iskele çevresindeki tüm zemin hak ile yeksan olmuş, el arabaları dolusu moloz çıkıyor gibi tipik acele tadilat/tamirat görüntüleri.
Restorasyon, tadilat ve tamirat arasındaki farkları öğrenmek için bir sözlüğe bakmak yeter. Ancak şüphesiz işin bir sahibinin olması gerek öncelikle. O işin sahibinin, sahip olduğumuz değerlerin farkında olması, anlaması ve koruması da gerek. Korumak için neler yapılması gerektiğini bilecek insanlar da gerek. Bilenlerin uygulamaları denetlemesi de gerek. İşte bütün bu gereklilikler fazla olduğundan biri "şurayı toparlayın" deyince ortaya çıkan manzara da bu gördükleriniz.... Fazla söze gerek yok....
Kaynak: Çiğdem Aksu, "Çengelköy", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, II., 1994 - sirketihayriye.com
Ayşe Didem Bayvas
