“Büyük Elektrikli Sandalye”
- Ayse Bayvas
- 6 Ağu
- 1 dakikada okunur
Ürkütücü biliyorum... Andy Warhol’un “Büyük Elektrikli Sandalye”sine bakıyorsunuz.
🔺
1890 yılında bugün New York’taki Auburn Hapishanesi’nde ilk kez idam için elektrikli sandalye kullanıldı. Dünyayı görme biçimimizi sorgulatan en önemli sanatçılardan biri olan Andy Warhol bu eseriyle bizi derinden sarsıyor. Öyle hemen bakıp geçemiyoruz, takılıp kalıyoruz.
🔺
Aslında çok özel bir sahne bu, çünkü elektrikli sandalye yalnız kurbanın ve idamı izleyenlerin gördüğü bir şeydir. Ancak aynı zamanda devletin uyguladığı ceza sisteminin de klişesi olduğu için geneldir. 🔺Sanat tarihine baktığımızda istisnalar dışında krallar ayakta resmedilir ancak “koltuk/sandalye” bilgi, güç ve otorite gösterisi olarak oturarak konuşan filozofların ya da Aziz Peter’ın koltuğuna atıf olarak Papa resimlerinde karşımıza çıkar. Oysa elektrikli sandalyedeki güç oturana ait değildir, hatta oturan ortadan kalkar. Andy Warhol bu müthiş ironiyle aklımızı çeler.
🔺
Sanki bir depo ya da garajda durduğunu tahmin ettiğimiz elektrikli sandalye öyle bir gayri insanilik sergiler ki aynı anda hem ürkütücü hem de iç burkucudur.
🔺
Konuşan gücün oturduğu sandalye bu kez insani söylemi susturan bir silah olmuştur.
🔺
Big Electric Chair, Andy Warhol, Synthetic polymer paint screenprinted onto canvas, 137,2×185,1 cm, 1967, National Gallery of Victoria, Melbourne
Yorumlar