O bir sepiyolit, yani magnezyum ve silisyum esaslı bir kayaç. Sepiolit ismi mürekkep balığının Yunanca ismi olan 'sepion'a ithafen verilmiştir, çünkü kolları yaygındır. Bu mineralin Almanca ismi olan 'Meerschaum' (deniz köpüğü) da mineralin yoğunluğuna ithafendir.
📍
Dünyada çıkarılan lüle taşları arasında en kalitelisi Eskişehir’de çıkarılır.
📍
Arkeolojik kazılar, bu madenin, MÖ 2000’lerde kullanıldığına ilişkin bilgiler veriyor. Lületaşından söz eden ilk yazılı kaynak, 1173 yılında Anadolu’yu gezen, Ali Bin Abibakr Al-Haravi’nin yapıtıdır. Anadolu Selçukluları dönemine denk gelen bu tarihte tütün ve tütün içme söz konusu olmadığından bu madenin, su yolları, su kapları, çeşme gibi su ile alakalı aletlerin yapımında kullanıldığı da tahmin ediliyor.
📍
İlk lüle taşı piposunun hikayesi, 1723’te Osmanlı Sultanı III. Ahmet’in, Macar Kontu Andrassy’e hediye ettiği işlenmemiş lüle taşıyla başlar. Kont bu taşları becerikli bir ayakkabı ustası olan Karl Kovács’a (Karol Kowates) verir. Kovács bu taşlardan biri kendisine, diğeri de Kont’a olmak üzere iki pipo yapar. Böylece lüle taşından yapılan ilk piponun mucidi de kendisi olmuştur.
📍
Daha sonra yayılarak Viyana’ya kadar gelen lüle taşından yapılan pipolar Avrupa’da popüler olmuştur. Oldukça ilgi çeken lüle taşı Avrupa’ya ihraç edilmeye başlanarak Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk ihraç ürünlerinden olmuştur.
📍
Nasıl kıymetli değil mi?
Comments