Floransa benim için ne kadar Michelangelo ise bir o kadar da Dante Alighieri'dir.
📍
Dante’nin İlahi Komedya’daki sahnelerinin resimlenmesi ne kadar çoksa kendi portreleri de o kadar azdır. Tasvirlerinden en bilineni günümüzde Uffizi Galerileri'nde bulunanlardır.
📍
1532'de Agnolo Bronzino, Dante, Petrarca ve Boccaccio'nun alegorik portrelerini yapmakla görevlendirildi. Ancak diğer iki esere ne olduğunu bilmiyoruz. Dante'nin Uffizi’deki versiyonunun dışında, Washington National Gallery of Art’da Bronzino kopyası gibi görünen bir versiyonu ve Floransa’daki özel bir koleksiyonda bulunan bir versiyon daha var.
📍
Bu versiyonlarda, Dante'yi, Duomo’nun yanındaki sokaklardan birinde her zaman oturduğu taşın üzerinde oturmuş (ilgilenenler sayfamda detayını bulabilir) eli İlahi Komedya’nın bölümlerinden birinde, başını da gayet dramatik bir şekilde geriye Cennet Bahçesi’ne çevirmiş olarak görürüz (2. Görsel).
📍
İlk görseldeki versiyon daha az bilinir. Tenebrizmin ön plana çıkarılması ve Dante’nin kırmızı giysisi ile ortaya konan çarpıcılık nedeniyle benim en sevdiğim de bu resim.
📍
Bu tarihsiz tablo üzerinde yapılan çalışmalar, "16. yüzyılın sonları" diyorsa da resimleri karşılaştırırsak bu çalışmanın hepsi 1532 civarında yapılan Uffizi ve NGA DC çalışmalarından ve özel bir koleksiyondaki diğer versiyondan daha geç olduğu anlaşılıyor.
📍
Bana göre bu zifiri karanlık arka plan, Cehennem'in en derin seviyelerinden biri olan uçurumdur. Bununla birlikte, bu sade, siyah arka plan, çelişkili ve belirsiz bir şekilde, Empyrean'a yani en yüce/ateşten göğe giriş yolu da olabilir. Neden mi? Çünkü burada Dante, İlahi Komedya’nın ilk kitabı olan Cehennem’i değil, 25. Kanto’nun ilk 48 satırına açılan ve “Se” ifadesiyle başlayan Üçlemenin üçüncü kitabı “Cennet”i elinde tutuyor. “mai conga...” yani "Olması gerekiyorsa..." diye başlıyor.
📍
Peki, o uçurumun içinde ne var? Cehennem mi, Cennet mi? Karanlık mı, Aydınlık mı? Hayat çok yönlüdür... Yine de her zaman, hayatın merkezinde aşk var, sevgi var... Bu kitap da aşk için yazılmadı mı?
📍
Allegorical Portrait of Dante, Agnolo di Cosimo del Bronzino, c.1570, 130 cm x 136 cm, Private Collection
Comments