Erzurum Kongre Binası

Hep derim ya iki önemli Milli Mücadele kongresi eğitim kurumlarında yapıldı. Daha önce anlatmaya söz vermiştim, başlıyorum:

📍

Erzurum kongre binası, Anadolu Umum Islahat Müfettişi Şakir Paşa’nın da yazdığı gibi ".. birinci derece ehemmiyetli Rusya’lı bir Ermeni vasıtasıyla Erzurum’da tesis olunan Ermeni Sanasaryan mektebi …"dir. 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşlarından sonra Gayrı Müslim okullarına mali destek verilmemesi sonucu Mıgırdıç Sanasaryan, üç sene bekledikten sonra kendi malî olanaklarıyla 1881’de bu okulun kurulmasını sağlamıştı.

📍

Bu lise aynı zamanda bir öğretmen okuluydu, buradan mezun olanlar Erzurum ve çevresindeki Ermeni okullarında öğretmenlik yapıyorlardı. Sansaryan Lisesi öğrencilerinin büyük bir kısmı fakir ailelerdendi ve bursla okuyorlardı. Sansaryan Yatılı Lisesi’ne bağlı bir de Sansaryan Sanayi Mektebi vardı. Sansaryan Lisesi öğretim kadrosunun büyük bir kısmı Almanya’da ve İngiltere’de eğitim görmüştü.

📍

Bina, Erzurum Kongresi’nden sonra 1920-1921 yıllarında Sanat Okulu, 1922-1923 yıllarında Sultani (lise), 1924 yılında da İlkokul olarak kullanılmış, aynı yılın sonunda, çıkan bir yangınla ahşap bölümleri tamamen yanmış, yapılan eklerle onarılmış. Erzurum İl Özel İdaresi, yanan okulun yerine, yeni bir okul yaptırmış, 1926-1927 ders yılı başında Gazi İlkokulu adıyla hizmete açılmış. Okul, 1940 yılında Atatürk Yapı Sanat Okulu olarak kullanılmaya başlanmış.

📍

Okulun bir salonu nihayet 1960’da Atatürk ve Erzurum Kongresi Müzesi olarak ziyarete açılmış, 2011-2013 yılları arasında TBMM tarafından yapılan restorasyon sonrasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilmiş. Günümüzde Kongre Binası, Atatürk Resim Heykel Müzesi ve Galerisi Müdürlüğü olarak hizmet veriyor.