Bugün Kâbe tasvirli çinilerle beraberiz.
⭐️
Kutsal kentlerle ilgili eserlerin yazılıp resimlendirilmesi, ilk kez Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapılmaya başlanmıştır. Osmanlı tasvirciliğine özgü olan bu tür çalışmalarda, özellikle Mekke ve Medine kentleri ve bunların civarındaki kutsal yöreler, insan figürüne yer vermeden tasvir edilirler. Bu tip çinilerin 17.yüzyılda İznik’te ve 18.yüzyılda İstanbul’da Tekfur Sarayı atölyelerinde de yapılan örnekleri vardır. Bugün sayısı 35 civarında olan Kâbeli çini pano bilinmektedir. Örnekler çeşitli camilerde, müze ve özel koleksiyonlarda bulunmaktadır. Topkapı Sarayı Harem Bölümü'nde, Türk İslam Eserleri Müzesi'nde çeşitli Kâbe ve Medine tasvirli çini pano görürüz. İstanbul Çinili Köşk’te, Ayasofya’da, Londra Victoria ve Albert, Atina Benaki, Kahire İslam Eserleri, Bursa ve Doğu Berlin İslam Sanatı müzelerinde Kâbe tasvirli çiniler bulunur. İstanbul'da Solak Sinan, Rüstem Paşa, Yeni Valide, Kastamonu’da Küre Hoca Paşa, Niğde'de ve Kütahya Ulucamileri’nde benzer sekilde Kâbe tasvirli çiniler yer alır.
⭐️⭐️⭐️
1. İstanbul, Rüstempaşa Camii’nde son cemaat yerinde. En önemli özelliği alt kenar ortasındaki dikdörtgen çerçeve içine yazılmış olan kitabedir. Çiniyi yapan ustanın is mi olan bu yazıda "Sahibu Ekmekçizade Muhammed beşe, sene Sebini ve elf 1071 H" tarihi okunmakta ve böylece çininin 1660 tarihinde yapılmış olduğu anlaşılmaktadır.
⭐️⭐️⭐️
2. İstanbul, Yeni Valide Camii’nde kubbeyi taşıyan kuzeybatı payesi üzerinde. Altı sıra halinde ve yakın aralıklarla konmuş lâma demirlerle kapatılmış olduğunda bazı kısımları görülmemektedir.
⭐️⭐️⭐️
3. İstanbul, Ayasofya Müzesi apsis duvarının kuzey tarafında bulunan açıklığın doğu kenarındaki duvarı süsleyen çiniler arasında bulunan yanyana iki panodan biri Kâbe, diğeri Medine tasviridir. Kâbe tasvirli çini, Medine tasvirliden iki kat kadar daha büyüktür.
Comments