Sabun (İng. soap) kelimesinin Latince sabun anlamına gelen “sapo”dan türediğini söylemek mümkün. Anlatıya göre Antik Roma’da çamaşırlarını nehirde yıkayan kadınlar bir bölgede çamaşırların daha iyi temizlendiğini fark eder. Çünkü nehrin biraz yukarısında bir hayvan kurban edilmiştir. Yağan yağmur, hayvansal yağ ve kül nehirle aşağıya taşınır. İşte bu çamaşırların iyi yıkanmasını sağlayan şeyi oluşturur, yani sabunu. Ancak bilinen literatürlere göre Roma’da Sapo adında bir dağ kayda geçmemiştir.
📍
Ancak tarihsel belgelere göre sabunun keşfi MÖ 3000 yılına ve Babil’e kadar uzanıyor. Silindir şeklindeki kil tabletlerde yağların küllerle kaynatıldığı bir sabun formülünden bahsediliyor.
📍
Antik Mısır’a ait en eski ve önemli tıp kaynaklarından biri olan Ebers Papirüsü’nde antik Mısırlıların düzenli olarak yıkandığı sabun benzeri bir maddeden ve onu oluşturmak için hayvansal ve bitkisel yağları kullandıkları gösterilir. Eski Ahit’te de sabun olarak tercüme edilen “borith” kelimesi ahşap ya da bitkisel küllerden yapılmış bir temizleme maddesinin genel bir terimi olduğu kabul ediliyor.
📍
Ortadoğu’da ise 12. yüzyılda İslami belgelerde sabun üretimini anlatan kaynaklara rastlanıyor. Ancak Fas, Şam ve Halep’teki kaynaklarda sabun sanayileşmesi ise 13. yüzyılı buluyor. Avrupa’da ise İtalya ve İspanya daha 8. yüzyılda iyi birer sabun üreticisi olmuştu. Marsilya 15. yüzyıldan itibaren yarı sanayileşmiş profesyonel sabun imalatına başlamıştı. 16. yüzyıldan sonra ise hayvansal yağlar yerine bitkisel yağlar kullanarak daha hafif sabunların üretimi yapıldı.
📍
Ülkemizde artık o kadar çeşitli ve doğal sabun üretiliyor ki mutlaka bazısını biliyorsundur. Benim favorim @topraktantabaga özellikle bir zamanların meşhur Halep sabunu. Bıttım ise başka bir gönderi konusu.
Comments