Geçen gün Cahit Sıtkı dedim, “Otuz Beş Yaş” dedim, Dante dedim ama yarım bıraktım... Cahit Sıtkı’nın şiirinde neden “Dante gibi ortasındayız ömrün” dediğini ben hep merak etmiştim, peşine düştüm. Belki siz de bilmek istersiniz. Devam edelim o zaman.
📍
Dante Alighieri, 1265’te Floransa’da doğdu, 1321’de Ravenna’da öldü. Yenilikçi bir şairdi. Büyük aşkı Beatrice’yi kaybettiğinde (1290), henüz 25 yaşındaydı. Siyasetle de ilgilendi. 1301’de zimmetine para geçirmekle suçlanıp 36 yaşında Floransa’dan sürüldü; şehrine bir daha dönemeyecekti.. Yolun yarısı dediği Floransa’dan ayrılışı olabilir mi? Sanmam. Ertesi yıl yakılarak idama mahkûm edilmek gibi bir fevkaladelik var hayatında. Nirengi noktası olarak siyasî bir olayı alsaydı, bu, sürgün kararı yerine idam kararı olması gerekmez miydi?
📍
Dante’nin hayatında değil, 14.233 mısralık efsane şiiri İlahi Komedya’ya bakmak daha iyi olabilir. Bu hayali gezide ona şair Vergilius ile Beatrice’nin rehberlik ettiklerini biliyorsunuz.
📍
Dante, İlahi Komedya’yı sürgünde olduğu 1304-1321 yılları arasında yazdı. Oysa hikaye 1300 yılında Paskalya günlerinde başlıyordu. Dante tam 35 yaşındaydı. Kendisi orijinal metinde «Hayat yolumuzun orta yerinde» diyordu (Nel mezzo del cammin di nostra vita). O günlerin ölçüsüyle, hayat yolculuğunun da tam ortası. Öbür âlemde yapacağı yolculuk, her şeyin sona erdiği, yolun bittiği yerde başlıyordu. O günün tarihini günü gününe verenler de var: 1300 yılı, 7 Nisan’ı 8’e bağlayan kutsal cuma gecesi. Şair, Cehennem bölümünde,
Birinci Şarkı’nın dizelerinde,
“Hayat yolumuzun orta yerinde / Karanlık bir ormanda buldum kendimi” diyor. Bundan ötesi boşluk ve yokluk. Yani ilahi yolculuğun başlangıcıdır.
📍
Sanatın tarihine bakarken doğru adımlar atmak gerekir sevgili takipçiler. Olduğu gibi kabullenmeden kafa yormak, araştırmak, didiklemek... Ve aktarmak, çoğalsın, unutulmasın diye. Bilgi, kıymetlidir.
Comentarios